Ислом Нури

 

Жума насихатлари 

 

4 – Охират зулмат, унинг чироги эса, солих амалдир

 

Тўртинчи зулмат: Охират зулмати

Охиратда зулматлар кўп бўлади; кабрда бошланган зулмат махшаргохда бўладиган зулматга улашиб кетади. Ундан сўнг “Сирот – кўприк” узра бўладиган зулматга рўбарў келинади. Зулматларнинг охиргиси эса, дўзахдадир. Ушбу зулматлардан Аллох таоло Ўзи панох берсин!

Куръони Каримнинг баъзи сураларида мана шу зулматларга ишорат этувчи оятлар мавжуд. Улардан бири “Хадид” сурасидаги Аллох таолонинг мана бу сўзидир: “У Кунда мунофик ва мунофикалар иймон келтирган зотларга: “Бизга караб туринглар, биз хам сизларнинг нурингиздан озгина олиб (фойдаланайлик), десалар, (уларга) “Ортингларга кайтиб нур истайверинглар”, дейилур. Сўнг улар (билан мўъминлар)нинг ўртасига дарвозали бир девор урилурки, унинг ичида рахмат – жаннат, ташкарисида – олдида эса азоб – дўзах бўлур”. (Хадид сураси: 13)

Табарий ушбу оятни ўз тафсирларида куйидагича шарх киладилар:

“Ибн Аббос ва Абу Умомадан: “Киёмат кунида одамларни зулмат коплаб олади”-деб ривоят килинган. Мовардий айтадилар: “Мен ушбу зулмат хисоб-китоб килиниб, мухокама очикчасига адо этилгандан кейин вокеъ бўлади деб ўлайман, кейин эса, уларга бир нур ато эдилаки, унинг зиёсида юрадилар”.

Муфассирлар айтадилар: “Киёмат куни Аллох таоло мўъминларга амалларининг микдорига яраша нур ато этади. Улар ўша нур билан “Сирот” устида юрадилар. Мунофикларни алдаш максадида уларга хам нур берилади. Бунга Аллох таолонинг ушбу сўзи далилдир: ….У (Зот) уларни алдагувчидир”.

Калбий айтдилар: “Мунофикларнинг ўзларига нур берилмайди балки, улар мўъминларни нурларида юриб кетишаётган пайтда, Аллох таоло бир шамол ва зулматни юбориб мунофиклар фойдаланаётган нурни ўчириб кўяди. Шу пайтда Мўъминлар хам, ўз нурларидан мунофиклар каби махрум бўлиб колишларидан кўркиб: “Эй Роббимиз! Бизларга нуримизни тўла килиб бер!”— дейишади. Мунофиклар ўз оёкларининг остини хам кўра олмайдиган даражада зулмат ичра колиб кетишгач, мўъминлардан: “Бизга караб туринглар, биз хам сизларнинг нурингиздан озгина олиб (фойдаланайлик)—деб сўрайдилар”. (Тафсири Табарий)

 

Тўртинчи чирок: Солих амал

Аллох таолонинг “Тахрим” сурасидаги: “…У Кунда Аллох Пайгамбарни ва у билан бирга иймон келтирган зотларни шарманда килмас. Уларнинг нурлари олдиларида ва ўнг томонларида (уларнинг йўлларини ёритиб) юрур. Улар: “Парвардигоро, Ўзинг бизларга нуримизни комил килгин ва бизларни магфират килгин. Албатта Сен барча нарсага Кодирдирсан”, дерлар” (Тахрим: 8)-деб айтган мўъминлар хакидаги ушбу сўзида, солих амалнинг Киёмат кунидаги зулматларни таркатиб юборишига далил бордир. Аллома шайх Абдуррохман ас-Саъдий рохимахуллох айтадилар: “Киёмат кунида Мўъминлар иймоннинг самараси – рохатини кўриб, унинг зиёсида юриб турган пайтларида мунофикларга (уларни алдаш учун) это этилган нурни ўчириб кўйилади. Буни кўрган мўъминлар ўзларига ато этилган нурни хам ўчириб кўйилишидан кўркиб, Аллох таоло уларнинг нурларини комил килиб беришини У Буюк Зотдан илтижо килиб сўрайдилар. Шунда Аллох таоло уларнинг дуоларини ижобат айлаб, уларга Ўзи мархамат этган иймон нури билан жаннат ва Ўзининг улуг живори(хамсоялиги, химояси)га етказгай. Ушбу мархаматларнинг барчаси насух–холис тавбанинг самарасидир”. (Тайсир ал-Карийм арохман)

Азизлар! Мўъминларга шу дунёда килган солих амалларининг микдорига караб, “Киёмат” куни нур ато этилади. Яъни, бу дунёда солих амали кўп бўлган кишининг “Киёмат”даги нури зиёда, солих амални оз килган кишининг нури эса, оз бўлади. Аллох таолодан барчаларимизни ушбу дунёда солих амални кўп килиб, Киёматдаги нуримизни кўпайтиришга муваффак этишини сўраймиз.

 

5 – Сирот (жаханнам устига тортилган кўприк) зулматдир. Унга бўлган чирок, якийн – иймондир

 

Бешинчи зулмат: Сирот зулмaти

“Сирот”дан аввал ва унинг устида зулмат шу кадар кучли бўладики, унда факат, Аллох таоло солих амал ва содик якийн – катъий иймон эгаларигагина нур это этур.

“Акидатут-тахховийя”нинг шорихи айтадилар: “Сиротга иймон келтирамиз. У жаханнам устидаги кўприкдир. Одамлар мавкиф (хисоб-китоб учун тўхталинадиган жой)дан бўшасалар, “Сирот” олдидаги коронгу-зулматга етиб борадилар. Чунончи, Оиша онамиз розияллоху анхо айтадилар: “Росулуллох саллоху алайхи ва салламдан: “Еру осмонларни бошка Еру осмонларга алмаштирилган кунда одамлар каерда бўладилар”?—деб сўрашганида, У зот соаллаллоху алайхи ва саллам: “Улар (у кунда) “Сирот – кўприк” олдидаги коронгилик ичида бўладилар”-деб, жавоб бердилар”. (Абулиззул-Ханафий; “Акидатут-таховийя”нинг шархи. Хадисни Имом Муслим ривоят килганлар)

“Сирот” устида зулмат пайдо бўлиши ва одамларнинг амалларига яраша уларга нур ато этилишини Имом Хоким ривоят килган, Росулуллох соллаллоху алайхи ва салламнинг куйидаги хадислари баён килиб беради: “Уларга  иймонларига яраша нур ато этилади.... (Росулуллох саллаллоху алайхи ва саллам сўзларини давом этказиб айтадилар:) “Баъзиларига ато этилган нур, унинг кошида тогдек бўлиб туради ва баъзиларига бундада оритикрок нур берилади. Яна бошка бировларига берилган нур эса, унинг ўнг ёнида салобатли хурмо дарахти каби гавдаланади ва баъзиларига бундан кўра озрок ато этилади, хаттоки, охирги нур насиб этган кимсанинг нури оёгининг бош бармогича бўлади, у нур гохида ёниб, гохида ўчиб туради. Ундай мўъмин, у нур зиё таркатган пайтда “Cирот” узра олдинга одимлайди, зиёси ўчиб турган вактда эса, тўхтаб туради. “У хам бошка  (мўъмин)лар хам “Сирот”дан ўтиб кетадилар. “Сирот” – киличдек ўткир, тойгалчок (йўл)дир. Уларга унда: (Эй мўъминлар!) сизларга ато этилган нур микдорига караб ўтинглар,—дейилади”. (Хоким ривоятлари: Акидатут-тоховияни тахкиклаш пайтида ушбу хадисни ал-Албоний: “Ушбу хадис сахихдир”- дедилар)

 

Бешинчи чирок: Якийн – иймон

Шак-шубханинг зидди бўлган якийн – катъий иймон тасдик этишнинг энг олий даражасидир. У инсон тасдиклаши лозим бўлган нарсани кўзи билан кўриб, кўли билан ушлаб кўргандек, шак-шубхага ўрин колдирмай, ўша нарсага катъий ишонмогидир.

Ушбу якийн – катъий иймон Аллох таоло Ўзининг Китобида, Унинг пайгамбари ўзининг муборак хадисларида хабарини берган гайбий ишларга боглик бўлса, хакикий иймон сохиби ўша ишларни кўзи билан кўрган, кўли билан ушлаган, кулоги билан эшитган киши каби катъий ишонч билан тасдикламоги лозимдир. Масалан: охират хакида сўз кетганда охират манзараларини кўз олдига келтириб, катъий ишонч билан тасдиклаб иймон келтирмоги керак.

Мана шундай шубхасиз якийн – катъий иймон насиб килган киши, шу иймоннинг зиёсида “Сирот”ни босиб ўтишга кодир бўлади. Бу каби якийн-катъий иймон сохибига дунё хаётида етган  мусибатларини унинг иймони енгил килиб кўяди. Ундай шахс бошига турли мусибатлар тушган пайтда хам эсанкираб колмайди. Охиратда эса, иймонининг нури билан жаханнам устига тортилган “Сирот”дан тезлик билан ўтиб кетади.

Дўстлар! Жаханнам узра тортилган “Сирот” ва унда бўлаган коронги-зулматлар хакдир. Бу хакда сахих хадислар ворид бўлган. Ўша пайтда мўъминларнинг бу дунёда килган солих амалларига яраша это этилажак нур берилиши хам айтиб ўтганимиздек сахихдир. Шунинг учун мўъмин киши ўша кунда нурсиз, коронги зулмат ичра хайратда колиб кетмаслиги учун хаёти дунёда вактини ганимат билиб, солих амалларни кўп ва хўб килмоги лозим.

Аллох таоло хаммаларимизни бу дунёда Ўзининг Сироти Мустакимида бардавом килиб, охиратда жаханнам узра тортилган “Сирот – кўприк”дан яшиндек ўтмогимизга муваффак айласин ва дўзахдан панох бериб, жаннатга насиб этсин!

 

Хотима ўрнида

Хурматли ўкувчи! Улуг сахоба Абу Бакр Сиддик розияллоху анхунинг кимматли сўзларидан олган угитларимизни сиз билан ўртоклашганимиздан сўнг хулоса килиб шуни айтмокчимизки: инсон ушбу дунёда хакикий мўъмин бўлиб хаёт кечирадиган бўлса, унинг бу дунёси хам, охирати хам нурга тўлгай. У асло коронги-зулматларга тушиб колмагай. Чунки, Аллох таоло Ўзининг улуг китоби Куроъни Каримда, иймон келтирган мўъмин бандаларини Ўзига дўст тутиб, уларни коронгу зулматлардан нурга олиб чикишини ва иймон келтирмаган кофир кимсаларнинг дўстлари бўлмиш Шайтонлар уларни нурдан коронги зулматларга чикаришларини  хабар берди.

Аллох таоло айтади: “Аллох мўъминларнинг Дўстидир. Уларни коронгу – зулматлардан ёруглик – нурга чикаради. Кофирларнинг дўстлари эса шайтонлардир. Улар (кофирларни) ёруглик-нурдан коронгу – зулматларга чикарадилар. Ана ўшалар жаханнам эгаларидир ва унда абадий колажаклар”. (Бакара сураси: 257)

◄◄◄Бошига кайтиш

Давомига ўтиш►►►

   ЮкоригаÎ